خرید مجازی فروشگاه خرید آنلاین کتاب آموزشی ، فیلم آموزشی و نرم افزار آموزشی در زمینه کشاورزی ، دامپروری ، رشته های فنی و تخصصی ، گرافیک و درسی و دانشگاهی
در گذشته رشته باغبانی و فعالیت های وابسته به آن منحصر می شد به کاشت و پرورش گروهی از نباتات باغی که شاید ارزش اقتصادی و تجاری در ابعاد زیادی نداشت. اما در حال حاضر رشته باغبانی پیشرفت چشمگیری کرده و میلیون ها نفر به کار باغداری و باغبانی اشتغال دارند.
با توجه به این که درختان میوه مدت نسبتا طولانی در زمین باقی می مانند باید از شرایط آب و هوایی محل آگاهی کافی داشته باشیم. نمی توان هر درختی را در هر آب و هوایی کاشت. شاید بتوان عدم موفقیت و توسعه باغداری را غیر از سایر عوامل ضروری به عدم آشنایی با مسایل فنی احداث باغ میوه و پرورش نهال دانست که امید است در ادامه بحث بتوانیم مسایل اصول مربوط به ایجاد باغ میوه را بیان نماییم.
شرایط ایجاد باغ میوه
۱- شرایط آب و هوایی
برای احداث باغ میوه باید از شرایط آب و هوایی محل آگاهی کافی داشت. میزان درجه سرما و گرما برای رشد و نمو همه درختان یکسان نیست. مثلا سیب و گلابی و بعضی از رقم های انگور در شب در حرارت ۱۵-۱۰ درجه سانتی گراد و در روز ۲۷-۱۵ درجه سانتی گراد و انار و انجیر در حرارت ۲۵-۱۵ درجه در شب و در حرارت ۳۵-۲۰ درجه در روز رشد و نمو خوبی دارند. در نقاطی که خطر سرمای بهاره وجود دارد باید از ارقامی که دیر شکوفه می دهند استفاده نمود. از زمین های گود و دره ها برای احداث باغ استفاده نکنیم چون هوای سرد از بالای کوه به سمت این مناطق سرازیر شده و باعث سرمازدگی باغ می شوند.
۲- بازاریابی و ذائقه مصرف کنندگان
انتخاب رقم مناسب برای هر منطقه نیز بسیار مهم است و بر همین اساس باید وضع بازار و ذائقه مردم را در نظر گرفت، چون در غیر این صورت به دلیل عدم استقبال و خرید مردم تولید با شکست مواجهه می شود.
۳- انتخاب زمین
درختان میوه معمولا طالب خاک های مرغوب هستند. ولی احتیاج آنها به خاک با هم فرق دارد، مثلا گیلاس و آلبالو خاک های عمیق با زهکشی طبیعی را دوست دارند و بادام اراضی شنی و گرم را ترجیح می دهد. به طور کلی خاک های شنی عمیق و یا رسی شنی که مقدار کافی مواد غذایی داشته باشد برای درخت کاری توصیه می شود. بنابراین لازم است قبل از احداث باغ میوه آزمایش های لازم برای آگاهی از مواد غذایی، عمق، بافت و ساختمان خاک انجام دهیم و بعد از مشورت با کارشناسان اقدام به ادامه کار نماییم.
نوع نهال و محل تامین نهال
انتخاب نهال خوب و سالم سهم عمده ای در موفقیت باغ در آینده دارد. برای تامین نهال باید با مشورت کارشناسان ترویج و باغبانی نسبت به تهیه نهال سالم و بدون آفت و بیماری و دارای گواهی سلامت از نظر گیاه پزشکی هستند اقدام نمود.
نهال سالم باید پیوندی یا تهیه شده از قلمه ریشه دار دارای ریشه کافی و چند شاخه هوایی در جهات مختلف باشد. برای احداث باغ میوه نمی توان هر نهالی را در هر آب و هوایی کاشت. مثلا بهترین منطقه کاشت انگور در ایران منطقه جنوب و جنوب غربی دریاچه ارومیه، قزوین و شیراز است. اگرچه در مناطق مرتفع مثل همدان هم انگور کاشت می شود ولی چون دوران رویش در این منطقه کوتاه است شیرینی آن هرگز به شیرینی انگورهای ارومیه و تاکستان نمی رسد.
حمل و نقل نهال
یکی از نکات مهم بعد از انتخاب نهال سالم، چگونگی حمل و نقل آن است. برای حمل نهال و جلوگیری از مشکلات جا به جایی باید نهال ها را در محل خرید به دسته های ۱۰ تا ۲۰ تایی تقسیم کرد، سپس ریشه هر دسته را داخل گونی های کنفی قرار داده و گونی را مرطوب می کنیم. برای حمل باید از خودرو وانت دارای چادر استفاده کرد. در غیر این صورت در اثر حرکت خودرو، باد باعث خشک شدن ریشه نهال ها می گردد.
ذخیره نهال تا زمان کاشت
در صورتی که از زمان تهیه نهال تا هنگام کشت چند روزی طول بکشد برای جلوگیری از خشک شدن ریشه نهال باید یک شیار به عمق و عرض ۵۰ سانتی متر ایجاد کرده و سپس گونی اطراف ریشه نهال ها را باز می کنیم و ریشه نهال را در داخل شیار ایجاد شده قرار دهیم و با خاک روی ریشه نهال ها را می پوشانیم، سپس خاک را مرطوب کرده و با این روش ساده تا چندین روز می توان نهال را تا زمان کاشت سالم و بدون مشکل نگه داشت.
آماده سازی زمین
قبل از کاشت نهال ها، ابتدا لازم است زمین مورد نظر تسطیح و شیب لازم برای آبیاری منظور گردد، اگر آبیاری به روش تحت فشار ( بارانی یا قطره ای ) صورت گیرد احتیاجی به تسطیح زمین نیست. برای آماده کردن زمین در اوایل پاییز حدود ۳۰ تن کود دامی پوسیده در سطح مزرعه پخش می کنیم. با شخم توسط گاو آهن برگردان دار کود را با خاک مخلوط می کنیم، کلوخه ها در اثر بارش باران و برف متلاشی شده و زمین پوک و نرم و نهایتا تقویت می گردد. سپس زمین را به قطعات مربع یا مستطیل تقسیم می کنیم. ضمنا برای عبور و مرور با توجه سطح باغ می توان چندین خیابان اصلی و فرعی در نظر گرفت.
گونیا کردن زمین
قبل از تعیین فاصله و کندن چاله های کاشت، باید زمین مورد نظر را گونیا کرد. برای این کار ابتدا دو میخ چوبی در دو انتهای زمین می کوبیم ( نقطه الف ) سپس از نقطه الف با متر سه متر جدا می کنیم ( نقطه ب ) و مجددا از نقطه الف به طول ۴ متر روی خط اصلی جدا و نهایتا نقاط ب و ج را طوری به هم وصل می کنیم که طول آن ۵ متر باشد، سپس خط ( الف ) تا ( ج ) را به طور مستقیم روی خط اصلی ادامه می دهیم و به همین ترتیب چهار گوشه زمین را گونیا می کنیم.
میخ کوبی و فواصل چاله کنی
بعد از گونیا نمودن زمین و مشخص شدن طول و عرض آن تعیین محل چاله ها امری مهم ولی ساده است. ( فواصل کاشت هر درخت در جدول زیر آورده شده است ) روی طول و عرض زمین فاصله ها را با میخ چوبی مشخص و سپس با متر یا ریسمان محل اتصال و امتداد مسیرهای طول و عرض را با گچ مشخص می کنیم ( نمونه انجام کار در شکل زیر مشخص شده است).
چاله کنی و تقویت خاک
در موقع کندن چاله ها برای کاشت نهال، خاک سطحی را که از نظر حاصل خیزی و مواد غذایی قوی ( غنی ) تر و رنگ آن نیز تیره تر است را جداگانه در یک طرف چاله و خاک زیرین را که از نظر مواد غذایی ضعیف تر و کم رنگ تر است در طرف دیگر چاله می ریزیم. این خاک ها را با کود دامی پوسیده به نسبت هر چاله یک فرغون تقویت می کنیم، لازم به ذکر است که به هیچ وجه نباید از کود تازه دامی جهت تقویت خاک استفاده کنیم چون کود دامی تازه دارای آمونیاک است و باعث سوختگی و نهایتا خشک شدن ریشه نهال می گردد. ابعاد چاله ها معمولا ۷۰*۷۰*۷۰ سانتی متر برای اکثر درختان در نظر گرفته می شود ولی برای درختانی مانند خرما و مرکبات اندازه چاله ها باید بزرگتر و ۱*۱*۱ متر در نظر گرفته شود.
هرس و ضدعفونی کردن ریشه
قبل از کاشت نهال رعایت نکات ذیل امری ضروری است.
الف) هرس ریشه: قبل از کاشت نهال لازم است که وضعیت ریشه را بررسی نماییم، زیرا هنگامی که نهال از نهالستان جدا می گردد تعدادی از ریشه ها آسیب می بینند، بنابراین برای جلوگیری از شیوع بیماری و پوسیدگی ریشه ها با قیچی باغبانی اقدام به هرس ریشه های آسیب دیده می نماییم.
ب) ضد عفونی: پس از هرس ریشه، ضد عفونی ریشه های آسیب دیده را به شرح زیر انجام می دهیم:
در یک بشکه ۱۰۰ لیتری پر از آب ۵ کیلوگرم خاک رس، ۵ کیلوگرم کود تازه دامی ( پهن ) و ۲ کیلوگرم سم قارچ کش بنومیل یا مانکوزب می ریزیم. سپس با بیل یا چوب کاملا به هم می زنیم تا خوب مخلوط شوند. سپس ریشه ها را چند ثانیه داخل مخلوط قرار داده، با این عمل ضمن ضد عفونی ریشه نهال ها پوشش مناسبی برای زخم های ریشه به وجود می آید و مقداری مواد غذایی و رطوبت در دسترس نهال قرار می گیرد.
عمق کاشت
عمق کاشت بسته به نوع نهال و نحوه تکثیر نهال متفاوت است. معمولا عمق کاشت درختان پیوندی مانند مرکبات، زردآلو و… باید طوری باشد که محل پیوند ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر بالاتر از سطح خاک قرار گیرد، تا از بروز پوسیدگی در محل پایه و پیوندک جلوگیری به عمل آید. برای درختانی که از طریق قلمه ریشه دار تکثیر می شوند عمق کاشت چندان تفاوتی ندارد مانند انار، انجیر، انگور و…
غرس نهال و قیم گذاری
غرس نهال
در هنگام کاشت نهال ابتدا خاک سطحی را که دارای مواد غذایی بیشتری است در ته گودال می ریزیم. سپس نهالی را که ریشه آن آرایش و ضدعفونی شده است به طور مستقیم در گودال قرار می دهیم به طوری که طوقه نهال یا محل اتصال ساقه و ریشه تقریبا بالاتر از سطح حاک قرار گیرد، سپس خاک زیرین را که با کود پوسیده تقویت شده به چاله اضافه و با پا خاک چاله را فشرده می نماییم تا هوای اضافی خارج شود و ریشه ها با خاک بهتر تماس حاصل کنند. باید سطح خاک اطراف نهال حدود ۵ تا ۱۰ سانتی متر پایین تر از سطح خاک باغ باشد.
قیم گذاری
پس از کاشت نهال برای این که نهال کاشته شده در مقابل باد مقاومت نماید و کج نشود ( به خصوص در مناطق بادخیز ) باید از یک چوب یا فلز به طول ۱ تا ۱/۵ متر به عنوان قیم ( نگه دارنده ) در جهت وزش باد استفاده نمود. در مناطق گرمسیر برای محافظت درختان در مقابل گرما علاوه بر قیم گذاری به پوشش نهال خرما یا مرکبات اقدام می نمایند، برای این امر معمولا از برگ درختان خرما استفاده می کنند.
ایجاد جوی و طشتک آبیاری
بعد از کاشت نهال آبیاری اولیه بسیار مهم و ضروری است. ابتدا باید جوی آب و طشتک ایجاد نمود، بدین منظور در کنار هر ردیف کاشت در فاصله یک متر از نهال های کاشت شده نهر ( جوی ) آبیاری ایجاد سپس اطراف هر نهال یک طشتک به شکلی ایجاد می کنیم که آب در تماس مستقیم با تنه نهال نباشد.
اگر آب در تماس با تنه درخت باشد امکان مبتلا شدن به بیماری های قارچی وجود دارد.
بعد از ایجاد جوب آب و طشتک بلافاصله اقدام به آبیاری باغ می نماییم تا نهال در محل خود استقرار یابد. نوبت بعدی آبیاری بستگی به وضعیت بارندگی منطقه، نوع خاک، درجه حرارت و… دارد که بسته به نوع نهال و نیاز آبی آن آبیاری صورت می گیرد. معمولا در مناطق گرمسیری هر ۵ روز یکبار و در مناطق معتدل هر ۷ روز یکبار آبیاری انجام می شود.
منبع : خرید مجازی
محصولات فروشگاه در زمینه باغداری
[product-catalogue id=’11’]
